Bij de overheid zijn alle burgers gelijk. Iedereen moet voldoen aan dezelfde regels. De ene persoon krijgt niet meer bijstand of huurtoeslag dan de ander. Een leger aan ambtenaren controleert of alles wel tot in de puntjes volgens de regels gebeurt.
Buiten deze overheids wereld is er van het hele gelijkheidsdenken niets over. Daar gelden de regels van de markt. Een advocaat of bankdirecteur verdient veel meer dan een onderwijzer. Het onderwijs moet zich namelijk houden aan de door de overheid opgelegde regels van de CAO. Dit is trouwens geen pleidooi voor meer marktwerking in het onderwijs.
Dit systeem werkt alleen als de winsten die behaald worden in de markt via belasting terugvloeien richting de overheid. Het probleem is dat die belasting op grote schaal ontdoken wordt of via lobby gezorgd wordt dat de belasting helemaal niet betaald hoeft te worden.
Gevolg is dat er te weinig geld beschikbaar is in de publieke sector. Je leest vast weleens in de krant: “kabinet trekt meer geld uit voor onderwijs”. Dat geld moet ergens vandaan komen uit de overheidspot. Je kunt er daarom zeker van zijn dat er ergens anders in de zorg of de wegenbouw etc. een tekort ontstaat. Vier jaar later lees je in de krant: “kabinet trekt geld uit voor de zorg”. En het tekort in het onderwijs loopt weer op.
Nederland staat in de top 3 van grootste belastingparadijzen voor multinationals. Multinationals kunnen met de belastingdienst afspraken maken over belastingtarieven, zouden wij eens moeten proberen. Dit gebeurt altijd onder de noemer van de vestiging van een multinational is goed voor de werkgelegenheid. Maar ten eerste is er tegenwoordig geen tekort aan personeel in veel sectoren. Er hoeven niet meer banen te komen. Ten tweede kan het bedrijf gebruikmaken van de Nederlandse infrastructuur, wegen, elektriciteit, etc. dat is aangelegd met belastinggeld dat ze niet betalen.
Laten we kijken naar Alhold onze eigen Albert Heijn. Ahold maakt in het eerste kwartaal van 2023 een winst van 561 miljoen euro. Tegelijkertijd staken distributiemedewerkers omdat ze niet genoeg betaald krijgen. Een gemiddelde vakkenvuller verdient afhankelijk van zijn of haar leeftijd nog steeds een paar euro per uur.
We moeten af van het beeld dat grote multinationals goed zijn voor de gemiddelde Nederlander. Zijn boodschappen geen basisbehoefte voor alle mensen. Moet daar miljarden winst op worden gemaakt door grote supermarktketens? Maar het belangrijkst is nog: als er dan winst gemaakt wordt, moet daar wel belasting over worden betaald. de campagnes van politieke partijen hoor je allerlei beloften, meer geld naar het onderwijs of klimaat etc. Dit heeft alleen zin als er eerst iets verandert in het belastingstelsel anders is het alleen het verschuiven van problemen.
Reacties
Een reactie posten