De huidige liberalen van de VVD en D66 hebben de idealen van hun voorvaderen allang losgelaten. Miljonairs kunnen in Nederland speculeren, profiteren van hoge grondprijzen en zonder veel moeite geld schenken aan hun kinderen. Begrijp me niet verkeerd trouwens, een erfenis moet kunnen maar moet het dan om tientallen miljoenen gaan? We hebben ons hoop gevestigd op de markt. Door marktwerking heeft iedereen namelijk de ruimte om zichzelf te ontwikkelen en te ontplooien. Zo komen we tot de beste oplossingen.
De markt gaat uit van vraag en aanbod. Als iemand brood wil hebben, komt er vanzelf een bakker die het gaat verkopen. De markt heeft geen waardeoordeel. Neem bijvoorbeeld de verkoop van wapens. Hier kan wel heel veel vraag naar zijn maar moet je dan het wel gaan produceren. De vraag naar producten komt tegenwoordig niet meer vanuit mensen zelf maar wordt gecreëerd vanuit een marketingmachine waar miljarden ingaan en die mensen producten aansmeert waarvan ze zelf niet wisten dat ze nodig hadden.
De prijs in de markt wordt bepaald door de vraag. Als mensen graag met de trein reizen zal er worden geïnvesteerd in meer treinen waardoor de prijs daalt. Alleen drukt de lobby een grote stempel op de prijzen die wij voor zaken betalen. De prijzen van vliegtickets worden bijvoorbeeld kunstmatig laag gehouden (Google maar eens Arjen Lubach vliegtickets voor meer uitleg). Hierdoor is het veel goedkoper om met de trein te gaan. Over kunstmest hoef je geen belasting te betalen, daarom is biologische groente duurder dan niet biologische groente.
De markt gaat niet uit van waarde maar van macht. Een vuilnisman levert 12 dollar aan maatschappelijke baten voor iedere euro die hij of zij verdient. Een marketeer vernietigt 7 dollar aan maatschappelijk baten voor iedere euro die hij of zij verdient vanwege onder andere de stress die reclames veroorzaken. Toch verdient iemand die werkt in de marketing veel meer dan iemand die werkt als vuilnisman. Banken vernietigen massaal maatschappelijke waarde,maar de bonussen uit de bankenwereld moeten wel ergens vandaan komen ook al wordt daar geen waarde gecreëerd. Dit komt van de belastingbetaler. De afgelopen jaren zijn we miljarden extra aan kosten gaan betalen aan banken.
De markt gaat uit van zo min mogelijk kosten maken om zoveel mogelijk producten te produceren. En dan ook nog het liefste allemaal dezelfde producten want dat is lekker goedkoop. Als jij bloempotten produceert begrijp ik dat maar door het heilige geloof in de markt is er nu ook marktwerking in andere sectoren zoals de zorg, kinderopvang of het openbaar vervoer. Ieder mens is anders, je kunt daar geen gestandaardiseerd zorgpakket op loslaten. Toch is dat precies wat we doen. We geven iemand een diagnose met een daaraan gekoppelde behandeling die moet worden ingekocht bij een zorgaanbieder. Een kind wordt gediagnosticeerd met ADHD en krijgt een standaard zorgpakket zonder dat we verder kijken wat er nog meer aan de hand is en wat het kind eigenlijk nodig heeft. Ook de zorgverzekeraars dragen hier enorm aan bij. Je koopt bij hen pakketten, je kunt 10 keer naar de fysio. Of het dan verholpen is, is bijzaak.
De markt gaat bovendien uit van groei. Door steeds meer te gaan produceren kun je de winst maximaliseren. Er zit echter ook een grens aan de groei. Een mooi voorbeeld daarvan waren de melkoverschotten in Nederland een aantal jaar geleden. Op een bepaald moment is er voldoende melk, de rest kun je weggooien.
Onder invloed van het marktdenken zijn we geluk ook gaan zien als iets dat beter wordt door groei. Meer is beter. Meer eten, meer drinken, meer geld, meer spullen, meer vrienden, meer feestjes. Maar ook voor de mens zitten er grenzen aan de groei. Ook voor mensen zit er een grens aan de groei van het inkomen. Onderzoek laat zien dat mensen tot het inkomen van ongeveer 66.000 euro per jaar gelukkiger worden daarna niet meer.
Volgende week meer hierover.
Reacties
Een reactie posten